Άραγε τι θα γράψει η ιστορία για την Πρωτομαγιά του 2012;

Ας αναλάβει ο καθένας την ευθύνη του!

Συγκέντρωση εργατών και αγροτών στη Λιβαδειά το Μάη του 1919

Στις 20 Ιούλη του 1889, το ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς κατέληξε σε μια απόφαση που σφράγισε την ιστορία του εργατικού κινήματος σε ολόκληρο τον κόσμο. «Σκοπός μας - έλεγε η απόφαση, είναι να οργανωθεί μια μεγαλειώδης διαδήλωση σε συγκεκριμένη ημερομηνία, με τέτοιο τρόπο ώστε ταυτόχρονα σ' όλες τις χώρες και σ' όλες τις πόλεις, την ίδια συμφωνημένη ημέρα, οι εργάτες να απαιτήσουν απ' τις δημόσιες αρχές να μειώσουν με νόμο την εργάσιμη ημέρα στις οκτώ ώρες και να εφαρμόσουν στην πράξη τις υπόλοιπες αποφάσεις του Συνεδρίου του Παρισιού.

Έχοντας υπόψη το γεγονός ότι μια παρόμοια διαδήλωση έχει ήδη αποφασιστεί για την 1η Μαΐου 1890 από την Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας στο Συνέδριό της, το οποίο συνήλθε στο Σαιντ Λούις τον Δεκέμβριο του 1888, η ημερομηνία αυτή υιοθετείται και για την διεθνή διαδήλωση. Οι εργάτες των διαφόρων χωρών θα πρέπει να οργανώσουν την διαδήλωση αυτή σύμφωνα με τις συνθήκες που τους έχουν επιβληθεί απ' την συγκεκριμένη κατάσταση κάθε χώρας».

Έτσι γεννήθηκε η Εργατική Πρωτομαγιά. 
Όμως δε γεννήθηκε τυχαία, ούτε αυθαίρετα επιλέχθηκε η 1η Μάη κάθε έτους να είναι η μέρα όπου η εργατική τάξη σε όλο τον πλανήτη θα απεργεί και θα διεκδικεί μαχητικά την ικανοποίηση των αιτημάτων της. Λίγα χρόνια πριν το συνέδριο του Παρισιού, η εργατική τάξη των Ηνωμένων Πολιτειών σφράγιζε ανεξίτηλα την Πρωτομαγιά με τα χρώματα της ταξικής πάλης που διεξάγει το προλεταριάτο κατά των αστών.

Το 1884, στο συνέδριό της η νεοσύστατη, τότε, Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας αποφάσισε ότι η 1η Μάη του 1886 θα είναι μέρα ενός εκτεταμένου απεργιακού αγώνα των εργατών, με σκοπό την καθιέρωση του Οκταώρου. Την απόφαση αυτή, στη συνέχεια, την πήρε στα χέρια της η ίδια η εργατική τάξη των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκανε πράξη. Όσο, δε, πλησίαζε η εν λόγω ημερομηνία, τόσο περισσότερο ζούσαν οι Αμερικανοί εργάτες τον πυρετό της μάχης.


Στην Πρωτομαγιάτικη απεργία του 1886 στις ΗΠΑ γύρω στο μισό εκατομμύριο εργάτες παράτησαν τη δουλειά τους και συνενώθηκαν στους δρόμους του αγώνα. Σημαντικές απεργίες και διαδηλώσεις έγιναν στις περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις, αλλά και στις μικρές πόλεις και κωμοπόλεις. Επίκεντρο, όμως, του αγώνα αναδείχτηκε το Σικάγο, με 90.000 διαδηλωτές στους δρόμους. Ήταν τόσο μεγάλη και τόσο επιβλητική η κινητοποίηση της εργατικής τάξης του Σικάγο που οι καπιταλιστές θεώρησαν πως έπρεπε να επιβληθούν δυναμικά. Έτσι πραγματοποίησαν ένα από τα πιο επαίσχυντα εγκλήματά τους σε βάρος των εργατών. Στις 3 Μάη, η αστυνομία πυροβόλησε εν ψυχρώ εναντίον εργατών που διαδήλωναν - κατά των απεργοσπαστών - έξω από το εργοστάσιο θεριστικών μηχανών Μακ Κόρμικ. Το αποτέλεσμα ήταν να δολοφονηθούν εν ψυχρώ 4 διαδηλωτές και να τραυματιστούν αρκετοί. Την επομένη, 4 Μάη, η εργατική τάξη του Σικάγο πραγματοποίησε διαδήλωση διαμαρτυρίας στο Χέιμαρκετ, όπου κάποιος προβοκάτορας έριξε βόμβα, σκοτώνοντας έναν και τραυματίζοντας πάνω από 70 αστυνομικούς. Οι υπόλοιποι αστυνομικοί ανασυγκροτήθηκαν κι άρχισαν να πυροβολούν εναντίον του πλήθους, προκαλώντας πλήθος τραυματιών και τουλάχιστον έναν νεκρό. Τις επόμενες μέρες πέθαναν άλλοι έξι τραυματίες αστυνομικοί, αλλά ο θάνατός τους ήταν συνέπεια τραυματισμών που υπέστησαν από τους αδιάκριτους πυροβολισμούς των συναδέλφων τους.

Μεταλλωρύχοι στην είσοδο μεταλλευτικής στοάς στην Πλάκα Λαυρίου το 1898

Η, από κάθε άποψη, τραγωδία του Χέιμαρκετ έδωσε την ευκαιρία στο αστικό κράτος να προχωρήσει σε συλλήψεις εργατών ηγετών. Συγκεκριμένα, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν σε σκηνοθετημένη δίκη οκτώ άνθρωποι που είτε δε βρίσκονταν στην πλατεία του Χέιμαρκετ όταν ρίχτηκε η βόμβα είτε δεν ήταν σε θέση έμμεσα ή άμεσα να έχουν την παραμικρή εμπλοκή σ' αυτήν την υπόθεση. Τελικά, από τους 8 οι Πάρσανς, Σπάις, Φίσερ και Ενγκελ απαγχονίστηκαν στις 11 Νοέμβρη 1887, ο Λιγκ βρέθηκε νεκρός στο κελί του και οι Νημπ, Σουάμπ και Φίλντεν καταδικάστηκαν σε πολλά χρόνια καταναγκαστικά έργα.
Η πρωτομαγιάτικη απεργία του 1886 είχε ως αποτέλεσμα 185.000 εργάτες να κερδίσουν το 8ωρο και τουλάχιστον 200.000 εργάτες να μειώσουν το χρόνο εργασία τους από τις 12 στις 10 και 9 ώρες. Σε πολλές επίσης περιοχές αναγνωρίστηκε η ημιαργία του Σαββάτου, ενώ αρκετές βιομηχανίες σταμάτησαν την κυριακάτικη εργασία. Ηταν λογικό, επομένως, να υιοθετηθεί στη συνέχεια η Πρωτομαγιά ως η παγκόσμια μέρα της εργατικής τάξης. 
Άρχισε δε να γιορτάζεται ως τέτοια από το 1890. Ας δούμε όμως πότε άρχισε να γιορτάζεται και στην Ελλάδα.


 Από τον Γιώργο Πετρόπουλο 
Δημοσιευμένο στον Ριζοσπαστη  Ρ
Κυριακή 29 Απρίλη 2007

Η Εργατική πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το Καλλιμάρμαρο Στάδιο γιορτάστηκε η πρώτη στην Ελλάδα Εργατική Πρωτομαγιά, στις 2 Μάη του 1893, με οργανωτή τον Σταύρο Καλλέργη και τον Κεντρικό Σοσιαλιστικό Σύλλογό του.

Λίγα χρόνια πριν το 1890 ο Στ. Καλλέργης - εφαρμόζοντας την απόφαση της Β΄ Διεθνούς, που όριζε την 1η Μάη ως ημέρα αγώνων της εργατικής τάξης και τιμής προς τους Αμερικανούς εργάτες που δολοφονήθηκαν στο Σικάγο την 1η Μάη 1886 - οργάνωσε μια συγκέντρωση 
 συμβολικού γιορτασμού της Πρωτομαγιάς στους στήλες του Ολυμπίου Διός, μεταξύ φίλων και συντρόφων, όπου και 
 ανήγγειλε την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Συλλόγου και την έκδοση της εφημερίδας «ΣΟΣΙΑΛ  ΙΣΤΗΣ». Την Πρωτομαγιά του 1891 ο Στ. Καλλέργης μαζί με 12 ακόμα Σοσιαλιστές πήγαν ομαδικά στο φωτογραφείο Σούτσου και φωτογραφήθηκαν, σε ένδειξη συμβολικής συμμετοχής στην παγκόσμια διαμαρτυρία των εργαζομένων. Τον επόμενο χρόνο, την Πρωτομαγιά του 1892, 30 σοσιαλιστές με επικεφαλής τον Στ. Καλλέργη συγκεντρώθηκαν μπροστά στο Στάδιο, διαμαρτυρόμενοι κατά του «πλουτοκρατικού αθλίου συστήματος».

Το 1893 η Εργατική Πρωτομαγιά αποκτά για πρώτη φορά μαζικό χαρακτήρα. Στην εφημερίδα «ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΗΣ» (αριθμός φύλλου 23, πρώτο 15ήμερο του Μάη 1893) αναγγέλλεται η πρωτομαγιάτικη εκδήλωση:

 «Στας δύο Μαΐου, ημέρα Κυριακήν, 5μ.μ. εις το Αρχαίον Στάδιον όπισθεν του Ζαππείου, εις την γέφυραν όπου είναι τα Αγγλικά μνημεία με κυπαρίσσια: Ολοι οι Σοσιαλισταί και οι υπό μισθόν πάσχοντες θα συναθροισθώσι διά να υπογράψωσι Ψήφισμα προς την Βουλήν των Ελλήνων...».

Οι συγκεντρωμένοι φθάνουν περίπου τους 2.000. Ενας μεγάλος αριθμός για την εποχή εκείνη, δεδομένων των πολιτικών συνθηκών, αλλά και του συνολικού πληθυσμού Αθήνας και Πειραιά που δεν
ξεπερνούσε τις 150.000. Τη μαζική αυτή συγκέντρωση αποτελούσαν μέλη του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου, αλλά και «μέγα πλήθος εκ των πασχουσών εργατικών τάξεων των ευρισκομένων υπό τον ζυγόν του μισθού...» όπως γράφει η εφημερίδα «ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΗΣ» στο επόμενο φύλλο της.

Ο Στ. Καλλέργης, μιλώντας στους συγκεντρωμένους, ανέπτυξε τη δράση και τους στόχους των σοσιαλιστών και διάβασε ψήφισμα, το οποίο κάλεσε να υπογράψουν για να κατατεθεί στη Βουλή.

Στο ψήφισμα σημειώνεται 
 «...διαμαρτυρόμεθα κατά του σημερινού πλουτοκρατικού αθλίου συστήματος και ζητούμεν την επί του παρόντος βελτίωσιν της θέσεως των εργατών και μισθωτών και την διάδοσιν των σοσιαλιστικών αρχών, με σκοπόν την κατάργησιν του κληρονομικού δικαιώματος και της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής διά νομίμων και ειρηνικών μέσων, εάν δε ταύτα αποδειχθώσιν ανεπαρκή τότε διά παντός μέσου να διαδώσωμεν, να επιβάλλωμεν και να εφαρμόσωμεν τας ιδέας μας». 
 Στη συνέχεια αναφέρεται το πλαίσιο αιτημάτων, αποκαλυπτικό για την κατάσταση της εργατικής τάξης την εποχή εκείνη:

«α) Την Κυριακή να κλείωσι τα καταστήματα και τα εργοστάσια καθ' όλην την ημέραν και οι πολίται να αναπαύονται.

β) Οι εργάται και οι μισθωτοί να εργάζονται 8 ώρες την ημέραν.

γ) Να απονέμεται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους, προς συντήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.

δ) Να καταργηθώσιν αι θανατικαί εκτελέσεις.

ε) Να καταργηθεί η διά χρέη προσωπική κράτησις και

στ) Το Διοικητικό Συμβούλιον του Κεντρικού Συλλόγου να επιδώσει το Ψήφισμα τούτο εις την Βουλήν».

Το Ψήφισμα υπέγραψαν 500 άτομα. Ομως καθώς η επίδοσή του στη Βουλή καθυστέρησε περίπου επτά μήνες, τα μέλη του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου συνέχισαν να μαζεύουν υπογραφές. Στις 2 Δεκεμβρίου 1893 όταν τα μέλη του ΔΣ του Συλλόγου με επικεφαλής τον Στ. Καλλέργη πήγαν στην Παλαιά Βουλή να επιδώσουν το Ψήφισμα, είχαν μαζευτεί 2.000 υπογραφές.

Ο πρόεδρος της Βουλής παραλαμβάνει το Ψήφισμα. Ο Καλλέργης ανέβηκε στο θεωρείο των δημοσιογράφων, περιμένοντας να ακούσει τον πρόεδρο να το διαβάζει, κάτι που δεν έγινε. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση του Καλλέργη, που από τα δημοσιογραφικά θεωρεία άρχισε δυνατά να αναφέρει το περιεχόμενο του Ψηφίσματος. 
Μια ομάδα αστυνομικών τον συλλαμβάνουν και τον τραβούν έξω από την αίθουσα της Βουλής, ενώ αυτός φωνάζει «Ζήτω ο Σοσιαλισμός». Ο Καλλέργης ξυλοκοπήθηκε από τα όργανα της τάξεως και δικάστηκε σε 12 ημέρες φυλάκιση. 

Έτσι, έληξε η πρώτη στην Ελλάδα Εργατική Πρωτομαγιά και τα γεγονότα που συνδέθηκαν με αυτή.

Τον επόμενο χρόνο, το 1894, Καλλεργικοί, Δρακουλικοί και Αναρχικοί παίρνουν την απόφαση να γιορτάσουν όλοι μαζί την Πρωτομαγιά. 
Η εκδήλωση σημείωσε τεράστια επιτυχία με τη συμμετοχή πάνω από 6.000 ατόμων.

Του Χρήστου Μανταλόβα

 Δημοσιευμένο στον Ριζοσπάστη 30 Απριλίου 2004  Ρ


Άραγε τι θα γράψει η ιστορία για την Πρωτομαγιά του 2012;


Σε τούτην εδώ την ιστορική συγκυρία, είμαστε εμείς που γράφουμε ιστορία, εμείς που αφήνουμε παρακαταθήκη στα παιδιά μας,για τους νέους αγώνες που έρχονται.
Αγώνες και όχι συμβιβασμούς, αγώνες και όχι αυταπάτες, αγώνες και όχι πισωγυρίσματα.

Σε όποιους  δρόμους  και αν βρεθούμε,ας είναι για να  διατρανώσουμε την απόφασή μας για την ανατροπή του συστήματος.
 

Ας αναλάβει ο καθένας την ευθύνη του.

Η 1η του Μάη του 2012 να γίνει ορόσημο νέων αγώνων!

Ζήτω η εργατική Πρωτομαγιά.